Aflevering 12 Amsterdam

In aflevering 12 gaan David en Terry terug naar het leven van Martijn in de jaren 90 in Amsterdam.  Ze gaan langs twee plekken waar Martijn woonde en spreken Menne Vellinga over het radiostation én de homoscene in die tijd.  Maar eerst praten ze met Hein over de informatie van Annemieke

De podcast Het fantastische leven van Martijn bestaat uit 21 delen. De podcast is een De Roode Productie. De opname, redactie, samenstelling en montage deed Terry. David Paul was naast mede-interviewer ook sparring partner. Eric maakte de muziek, het sounddesign en deed de eindmontage. Wouter ontwierp het logo, de foto is van Tobias Arhelger | Dreamstime

Wil je iets aan ons kwijt? Mail naar podcast@deroodeproducties.nl

Transcript

Aflevering 12 Amsterdam

Welkom terug bij de podcast Het Fantastische leven van Martijn, een zoektocht naar een verloren vriendschap.

 In deze aflevering gaan we terug naar het leven van Martijn in de jaren 90 in Amsterdam.  We gaan langs twee plekken waar Martijn woonde en we spreken Menne Vellinga over het radiostation én de homoscene in die tijd. Maar we beginnen bij Hein. David en ik gaan opnieuw bij hem langs om te praten over de informatie die ik van Annemieke gekregen heb. Hein heeft Martijn immers al vroeg in de jaren ’90 leren kennen. 

 T: Zij is Annemiek, zij is een oude vriendin met wie Martijn vanuit Deventer naar Amsterdam is gekomen. En gingen dus ook met elkaar hier in Amsterdam helemaal los in de housescene, de nieuwe housescene toen. Echt, de heleboel bij elkaar gefeest. Ze hebben van alles geprobeerd, allerlei drugs en overal experimenteerden. En toen is Martijn helemaal verloren geraakt in de drank en in de speed. Is toen ook eigenlijk op straat komen te wonen en is op een gegeven moment gaan prostitueren om aan zijn geld te komen. 

H: waar? Op straat? In een club? 

T: nee, in het park, begreep ik. 

D: ‘t Vondelpark. 

T: ik weet niet of het Vondelpark was, maar in ieder geval...

H: prostitutie in het Vondelpark lijkt me onwaarschijnlijk. 

T: Ja? 

H: Ten eerste, de concurrentie in de prostitutie is zo groot, daar viel hij niet binnen. Hij was niet aantrekkelijk voor de prostitutie. Ik weet dat Adri hem ontmoette in het park, zou het Vondelpark geweest zijn, het Westerpark was toen nog niet zo groot. Dat zal wel het Vondelpark zijn, dat hij hem daar opgepikt heeft, maar hij zou hem nooit als prostitué, want Adri was niet van de prostitutie. 

D: ok, want dat dachten we ook nog even. 

H: nee, nee, nee, nee. Dan moet dus gezeten hebben in de jongensclubs, in de chique clubs als de Blue Note 

T: maar daar was hij ook niet het type voor

H: daar was hij het type niet voor.

T: nee

H: dat zijn echt van die posterboys, je moet echt wel een beetje bij het mooie volk horen, model zijn voordat je daar terechtkomt. En hij hoorde ook niet bij sloeberige Oost-Europese hoerenjongetjes in de Waagstraat en in een paar van die clubs. Nee, dat was hij ook niet.

T: en ik had helemaal niet verwacht dat het zo heftig zou zijn. Ik dacht eigenlijk Goh, een tijd samen zijn ze gaan dansen in Amsterdam, ik had helemaal niet verwacht dat er zo’n verhaal uit zou komen. 

In ieder geval Martijn had dus een man leren kennen met wie hij naar Australië zou emigreren. Ik zei: nou, dat lijkt heel erg op verhaal dat hij later verteld heeft dat hij naar Amerika ging met rijke Griek. 

H: die ook nooit iemand ontmoet heeft

T: nee, Maar zij zei hij was zo de weg kwijt toen en aan lagerwal geraakt, dat… want toen had ze gehoord dat hij overleden was. Dat vond ze helemaal niet raar gezien de status waarin zij Martijn voor de laatste keer had gezien.

H: Dat verhaal dat hij aan de speed verslaafd geweest zou zijn, komt mij ook helemaal niet voor…. Hij blowde als een gek, dat wel. Dat heeft hij heel lang volgehouden. Hoe hij in Brussel überhaupt aan stuff kwam, weet ik ook niet, die zal hij wel uit Amsterdam hebben laten komen of zo. Hij kwam niet zoveel meer in Amsterdam toen hij in Brussel in die tijd. Hij blowde als een gek, dat was duidelijk. Maar ik heb nooit in hun omgeving speed gezien. Adri was ook niet van de speed. Martijn was geen junkie. Dus dat verhaal van prostitutie en speed...

T: ja

D: verrassend 

T: verrassend! Maar het is toch bijzonder… Wat ik gewoon zo bijzonder vind, wij vallen natuurlijk ook elke keer van de ene verbazing in de andere verbazing. Weet je, ik geloof wat jij hebt waargenomen, maar ik krijg er wel grote ogen van. Dat ik denk, wat bijzonder nou, hoe moeten we nou Annemiek dan weer, hoe zit dat nou weer 

D: hoe moet je Annemieke duiden

H: tja ik ken Annemieke niet dus eh...

T: maar ik vind het fijn om te horen, dat het moment dat jij Martijn hebt leren kennen dat hij in ieder geval een goede periode in gegaan is waarin hij niet verslaafd was en waarin, dat wisten we natuurlijk ook al dat hij met Adri ook een goede periode heeft gehad. 

D: en dat hij regulier functioneerde. 

H: ik heb hem nooit aan de speed gezien. En ik heb heel wat speed junkies meegemaakt in mijn leven hoor. Ik ken er wel een paar.

D: Ja

H: Ik heb hem nooit als junkie gezien. Junkies jatten, junkies zijn vervelend. Junkies hebben echt ander soort leugens dan dit soort leugens en fantasieën. Junkies liegen om te overleven. 

D: en dat deed ie niet? 

H: en dat deed ie niet. Zijn leugen, nou ja leugen. Zijn fantasiewereld is heel anders dan de junkie leugen. Voor mij komt het heel onlogisch over dat Martijn qua uiterlijk, in het park al helemaal niet. In het park had je...

D: hij was toch best knap? In zijn jonge jaren? 

H: ja maar hij was meer een scharminkellig jochie, een jongetje. Mager. 

D: zou daar geen markt voor geweest zijn? 

H: Vast wel. Je hebt ze in alle vormen en maten. Ongelooflijk wat al die mannen wel niet willen, maar nee. Hij zal er misschien ooit een keer geld voor gevangen hebben maar nee hij was geen prostitué. Ook niet een verslaafde prostitué, dat al helemaal niet. 

T: dat het dan ook vanuit die vertrouwde omgeving zo snel zo diep is gegaan vind ik ook best ingewikkeld. Maar van de andere kant is hij voor het eerst, staat hij voor het eerst ook echt op eigen benen, kan ik misschien ook een soort bandeloos zijn geworden. 

H: Het blijft dat ik in werkelijkheid gezien en meegemaakt heb. En dus ook stomverbaasd ben hoe het uiteindelijk afgelopen is, dat had ik niet verwacht. 

T: wat we in ieder geval kunnen vaststellen is dat jij dit helemaal niet herkend.

H: dat speed en prostitutie verhaal wil er bij mij echt niet in.

T: nee

D: nee

Ok, duidelijk. Ik heb binnenkort weer een belafspraak met Annemieke, dan bespreek ik deze informatie weer met haar.  We komen in het gesprek met Hein op het werk bij de radio. Ik vertel hem dat ik contact heb gehad met de eindredacteur en Hugo, maar dat Martijn vooralsnog niet bekend is bij Amsterdam FM.

H: en die radio… Misschien dat dat een fantasie van mij is uiteindelijk. Ik had het idee dat hij bij de homoprogramma’s, waar Menne dus ook bij betrokken was, dat hij daar iets inlas of iets insprak.

Ik kreeg regelmatig mailtjes, ik stond op een soort mailinglist van hem. Als hij berichtjes uit de Engelse pers had omgezet naar het Nederlands, of ontwikkelingen in de gay movement in de wereld, dat soort dingen. 

D: hij deed iets journalistieks, maar of dat… echt…

H: zo heb ik hem ook gespot om te zeggen: nou, als we dan een webredacteur nodig hebben. Hij was GroenLinks, daar kon hij zich mee identificeren. In de tijd dat hij nog in Amsterdam zat schreef hij al. Berichten over, die kon je van het internet plukken, Gaynews. Dat had hij bij nog gezien, want ik had in die tijd met Adri samen, had ik een gay bulletinboard, waar hij ook op zat en waar hij ook berichten voor schreef hij ook berichten. Dat was allemaal heel primitief, dat was voordat het World Wide Web er was. Dan had je gewoon die inbelbulletinboards en dat had ik samen met Adri opgezet, dat was allemaal heel leuk. En dat heeft Martijn ook weer van Adri opgepikt.

T: wat wel grappig is, ik heb Jacqueline natuurlijk ook gesproken, he. Dus ik vroeg op een gegeven moment hoe zou je hem typeren als het gaat over, waar had hij passie voor? Toen zei zij: Nieuws, alle nieuwsfeiten bijhouden en zo. En toen zei ik: vond je het ook een voorvechter van homo rechten of LHBTI-rechten? Toen zei zij: nee, dat is Hein. 

H: nee, hij is nooit echt een activist geweest 

T: nee, hij is geen activist geweest he. Mij bekruipt een beetje het gevoel, ik leg het maar gewoon eerlijk op tafel, dat Martijn zich soms ook als kameleon aanpast om in vriendschappen… bijvoorbeeld van jou meer…. 

H: ja maar ik heb hem nooit als een vriend van mij beschouwd. Hij was de aanhang van Adri, die ik wel als een vriend beschouw en ook als een oude liefde. Ik ben ook nooit jaloers geweest daarover, maar het was niet een vriend van me

D: maar je hebt wel intens contact met hem gehad toen Adri ziek was en jullie daar regelmatig waren. 

H: ja, maar dat was eerder nog een soort wedstrijd, wie is het meest met hem begaan. Toen Adri begraven werd had je ook de twee weduwes. 

D: ja

T: ik wilde toch nog even kijken over dat kameleon gedeelte. Misschien waren jullie geen vrienden, maar misschien wilde hij wel indruk maken, want hij had natuurlijk ook iets te winnen. Want hij heeft gezegd dat ie van huis verstoten was… 

H: dat verhaal gaat er nu nog steeds in als koek, maar of dat nou heel bewust door hem zo gedraaid is?

Tja, zou Martijn heel bewust dingen verteld hebben die niet klopten? Dat kameleon gevoel houdt me al langer bezig, ik neem me voor om dit gevoel ook eens met Tineke te bespreken. Voor nu gaan we verder met het radiostation Amsterdam FM. Tijd om naar Menne Vellinga te gaan, de radiomaker waar Hugo en Hein eerder over vertelden. 

Op een gure winterdag rijden David en ik naar Menne in Amsterdam. Maar we gaan eerst naar de studentenflat in Amsterdam Noord waar Martijn vanaf 1990 woonde. Daarna naar de Jordaan waar Adri woonde, toen Adri en Martijn elkaar leerden kennen.

T: volgens mij is dit hem hier al, links van de...

D: ohja een blok beton. 

T: ja. Kijk en hierzo bij de flat, we rijden een parkeerplaatsje op bij de flat, eh... ligt allemaal rotzooi, zie je dat? Allemaal van dat naar buiten gegooide meubilair en er liggen vuilniszakken buiten de containers, die zijn helemaal opengereten door dieren, vogels. 

D: ja, hoe dichter op de flat, hoe treuriger het zicht. 

T: ja, ik heb ook echt niet zoveel zin om uit te stappen. Heb jij dat wel?

D: Nee... maar het is ook zo’n hoge, grauwe.... 

T: ja

D: Ja, het is gewoon een typische troosteloze plek waar je start als je net uit huis bent.

T: ja, dat klopt ja, dat is het inderdaad.

D: ja, weet je. Kijk, als je denkt, ik trek naar Amsterdam en je komt hier terecht, dan kom je echt wel een beetje bedrogen uit.

T: je bent hier, ja voordat je in de stad bent. We gaan nu ook naar het Regenboogliefdehofje rijden, nu zo, in de Jordaan. Ja, dat is hier best wel een end vandaan. Ik kan wel even natuurlijk gaan intypen, even kijken hoor... Ja, het is hier 8 kilometer vandaan

D: kunnen we dan een beetje zien waar het dan is?

T: we zijn hier natuurlijk in Amsterdam Noord, kijk, we zitten best ook wel aan de rand van de stad en dan hier, dan moeten we het IJ over en dan kom je de dus ergens in de binnenstad. Net buiten de grachtengordel.

D: oh ja, ik zie het. Ook bij een gracht in de buurt zie ik

T: ja joh

D: maar hier, he, het is een plek waar je makkelijk ongelukkig kan worden en waar je heel erg zelf de slingers op moet hangen. Nu helpt het ook niet dat we hier in een auto op een parking staan, dat er overal vuilnis ligt en dat het regent. 

Allen: hahaha

Als de zon schijnt en er komen bloemetjes uit de perken...

T: ja, dat klopt. Tis niet een hele gezellige plek, toch? 

D: je moet hier slapen, eten en de stad opzoeken, wat we snel gaan doen.

We rijden in een kwartier tijd een totaal andere wereld binnen. We parkeren de auto midden in de Jordaan. Zelfs op een dag als vandaag straalt het warmte en gezelligheid uit. 

T: we zijn inmiddels uit de auto gestapt en we zijn op zoek. We lopen op de Tweede Tuindwarsstraat en ergens hier moet dat hofje zijn. Wil jij heel even de apparatuur vasthouden? Ik wil heel even op Google Maps kijken.

D: Ja... Hier word je gelukkig van. Alleen al dat je in de verte die kerk ziet en de eerste gracht.

T: oh ja, dit is inderdaad de Tuinstraat. Nou moeten we alleen nog kijken welke kant we op moeten lopen. Eh... even zien, volgens mij, oh, we moeten hier naar rechts.

D: toen ik 21 was, toen ben ik ook naar Amsterdam verhuisd, een beetje buiten de stad, maar ik mocht wel door Amsterdam fietsen en als het dan in de ochtend of in de avond en de toeristen waren weg, dan was de stad van jou... 

T: eigenlijk heeft Martijn toen hetzelfde gehad. Maar Adri die 12 jaar ouder is, ja, die had het natuurlijk al gemaakt. Die kon hier...

D: die was gepromoveerd. Je bent begint altijd treurig als buitenstaander in Amsterdam.

D: dit is een mooi oud pand

T: ja, oh en dit is het. 

D: Regenboogliefde hofje, het staat erop. De poort is dicht, jammer. Oh, en dan van die leuke zolderkamertjes. Maar hier woonde Adri dus.

T: ja, je kan je eigenlijk wel voorstellen, toch? Ja, dit is het verschil tussen als nieuwkomer in de stad een plek hebben om te wonen en ergens leven toch? 

D: ja joh, 

T: hier heeft hij de liefde gevonden, hier is hij begonnen met eh... zijn nieuwe leven. 

D: ja, fantastisch.

T: we gaan naar Menne toe, denk ik

D: ja

T: Menne zit op ons te wachten.

D: we moeten naar Menne. Nou, mooi zeg.

Ik ben blij dat we dit gedaan hebben. Het voegt weer een beeld toe aan de zoektocht. Hoe gemakkelijk moet het geweest zijn om die kille eenzame flat achter je te laten en in de warme gezellige wereld van Adri en de Jordaan te blijven.

We rijden naar Menne. We hebben van de week even kort gebeld om ons bezoek voor te bereiden. Ik deed eerst wat research naar hem op het internet. Ik kwam onder andere een interview van het NRC uit 2018 tegen. Menne is een van de initiatiefnemers van het homomonument in Amsterdam en zet zich al meer dan 30 jaar actief in voor de homorechten, hij is er zelfs koninklijk voor onderscheiden. Hij kan veel vertellen over de homoscene in Amsterdam in de jaren 90. En doordat we natuurlijk net de informatie van Annemieke hebben gekregen onderzoeken we met Menne ook het stuk van de prostitutie en cruising. Maar we beginnen bij het radiostation. Menne vertelde trouwens dat het radiostation waar hij voor werkte MVS Gay station heet...

T: ik ben met jou in contact gekomen omdat we jouw naam doorgekregen hadden in verband met het radiostation MVS-gaystation, waar Martijn mogelijk iets voor gedaan voor zou hebben? Waar stond MVS voor? 

M: Man Vrouw Seksualiteit.

T: Man Vrouw Seksualiteit

D: want jij hebt daar gewerkt of?

M: vrijwilligers, allemaal vrijwilligers. Alle werk dat we daar doen is vrijwilligers. Daar deed ik radioprogramma, 1 x per week, de Platenkoffer, waarbij ik heel bekend en niet bekend Nederland te gast heb gehad en die nemen hun eigen favoriete muziek mee, met redenen omkleed. En verder ging het over hun leven en het doel van dat programma was dat je gewoon homo of lesbisch kon zijn.

Dan komen we natuurlijk bij de belangrijkste vraag: Heeft Martijn bij MVS gewerkt? 

Er zijn ook heel veel mensen korter dan langere tijd geweest. Dus het zou best kunnen maar er geen lampjes branden en op ledenlijsten komt die naam niet voor.

Ik geef nog niet op en besluit foto’s te laten zien. Wellicht werkte Martijn daar niet onder zijn eigen naam en herkent Menne zijn gezicht.

T: Misschien heeft hij onder een valse naam eh.

M: een pseudoniem, dat klinkt wat sympathieker

T: ja, precies. Valse naam is wel heel erg. Maar eigenlijk is hij altijd vindbaar geweest onder zijn eigen naam.

D: Altijd zijn eigen naam gehouden ja.

T: dit zijn ze met z’n tweetjes. 

M: wie is dan Martijn?

T: die linker met die donkerblauwe trui aan. Ze houden daar zo lief handje vast

M: en die andere is? 

D: Adri

M: de ex van Hein

T: de ex van Hein en de ex van Martijn

M: wanneer moet dit zijn geweest? 

T: ergens begin jaren 90, 93, 94. 

M: Nee, niet zoiets van die is die. Er gaat geen schakelaar over. 

T: nee, jammer

M: Ja jammer he.

Hmm…ook doodlopend. Er is nog een laatste lead over. Eerder in het interview met Femke en Tineke kwam het ook ter sprake. 

Ti: weet je wie die zei dat daar toen ook werkte? Dat kleine vrouwtje wat toen ook bij Vroege Vogels… met dat korte haar en die grote bril op. Die werkte daar toen ook, die kende hij.

F: die grappige. 

Ti: dus die zou Adri, eh. Martijn dan moeten kennen

T: het zou me zo echt verbazen als hij gewoon niet bij dat radiostation heeft gewerkt

Ti: ja, daar heeft hij echt gewerkt. Hij had het er zo vaak over

Via een collega zoek ik contact met Andrea, de presentatrice waar Tineke en Femke aan refereren. Zij mailt al snel het volgende terug

Dag Terry

Dank voor je mail en wat een verhaal en zoektocht. 

Het verbaasde mij zeer dat Martijn vertelde met mij gewerkt te hebben, zijn naam zegt mij nl niets. Ik werkte bij MVS inderdaad in de jaren 90. Dat klopt wel. Deed hij misschien techniek? 

Enfin ik kan je niet verder helpen. 

Succes en hartelijke groet 

Andrea

De zoektocht naar het radiostation stopt hier. Het feit dat we geen bewijs hebben kunnen vinden, wil natuurlijk niet zeggen dat Martijn daar niet gewerkt heeft. Wie weet komen we toch nog iemand tegen die Martijn zich wel herinnert bij MVS...

Terug naar Menne. We praten eerst nog even door over het radiostation.

D: hoe belangrijk was het dat dit soort initiatieven er waren, want bestond dat al?

M: Heel belangrijk. Er werd natuurlijk best veel naar de radio geluisterd. Het werd uitgezonden via Salto. Salto heeft hier in Amsterdam dus een aantal open kanalen voor subgroepen. Dus voor een paar stuivers kon je daar dus zendtijd krijgen. En later toen natuurlijk ook het internet erbij kwam, werd het veel breder uitgestraald en kon je nog een grotere groep benaderen. Maar wat wel raar was, we hadden dus 3 uur per dag, 7 dagen per week dus 21 uur. Totaal, dat is best veel. Grote groep vrijwilligers. En is helemaal ingekakt.  En toen bleef er nog maar een paar uurtjes per week over. Dus toen is dat unieke, want ik vond het echt uniek, met een horizontale programmering, zoals dat dan mooi heette. En in het weekend dan Engelstalig, in een stad als Amsterdam. Ja, daar moest toch zo’n homo lesbische omroep moest daar gewoon zijn. Ja televisie doen we dan wel, met een kleine groep. Vrij breed groepje, dus het is, net wat er voor thema is. Dan zeggen ze, kan jij dat niet doen. Zo heeft iedereen z’n specialiteit. En dat is wat ik nu nog eh…

D: was dat toen in jaren ’90 actiever nodig dan nu.

M: nou, ik weet niet of het om het nodige gaat, maar het was wel meer actief.

Maar goed, er zijn natuurlijk ook heel veel dingen bespreekbaar geworden in reguliere programma’s. Dat geldt natuurlijk ook voor het plaatje van de horeca, dat is zo veranderd.

T: ja

D: was dat in de jaren 90, lag er toen een groot taboe op homoseksualiteit of…

M: nee, in mijn beleving niet. De homoseksuele gemeenschap was divers, was behoorlijk zichtbaar in die tijd. Een deel daarvan zeer strijdbaar ook te noemen, gingen de straat op. Dosten zich uitbundig uit of zaten in politieke homogroepen. PPR Flikkers en Potten had je bijvoorbeeld. Die kozen er heel bewust voor, Flikkers en Potten. Ja, daar werd je voor uitgescholden door anderen, je was een flikker of een pot, maar door er een geuzennaam van te maken was het opeens, was het opeens omgekeerd.

D: Het was dus best een tijd dat je vrij en open homoseksueel kon zijn. 

M: ja, ik denk dat het zeker tot en met, als je dan toch een markering wilt aangeven. Dat je tot dat de gaygames er waren, dan moet je natuurlijk weer een jaartal hebben. Zoek het maar even op. Ehm… dat is een piek geweest in het vrij voelen. Omdat er natuurlijk toen ook van over de hele wereld allerlei sporters kwamen, dus toen waren we in de overhand. Overmacht was er, dus op het Rembrandtplein en omgeving. Daar heb je dan, een deel van de homokroegen was daar sterk vertegenwoordigd dus iedereen liep daar met van die grote medailles, die al dan niet van echt goud waren of zilver of brons. Liep men dan daar te showen dat ze een medaille hadden en het was natuurlijk ook zomers. En dan dacht je, het lijkt wel of er alleen nog maar homo’s zijn en lesbiennes.

D: Hoe groot was die gayscene? Is dat dan een groep waar iedereen elkaar in kent?

M: nee, nee, maar in het algemeen. Ja, men kende elkaar, maar het was heel erg verdeeld eigenlijk. Je had zo’n altijd kroegen in de Warmoesstraat, die allemaal strak in het leer gingen. Eh, dat was zo’n leerscene, al dan niet met een motorfiets. Dat was een bepaalde scene. Dat bestaat nog steeds, want in de Warmoesstraat heb je nog steeds een zaak, Rob. En nu vind je dus in zo’n zaak, je kan er rustig naar binnen gaan, en men zal niet kijken, wie komt er nu dan binnen. Vroeger was het natuurlijk exclusief. En dan had je de, zeg maar, een beetje de rel del del, ja pas op wat ik zeg, maar die hingen dan in de halvemaansteeg en dan had je Manfred Lange zat er nog. Dat was een bioscoop in Amsterdam, maar daar kwam ook iedereen, de bekende Nederlanders lieten zich portretteren in zo’n uitstalkast, waar voorheen de filmaffiches hingen. Het gekke is, dat is allemaal verdwenen.

T: ja, waar is dat heen gegaan?

M: Verdampt. Een deel is opgeslokt, denk ik, door de Apps. Grinders en de Tinders, hoe die dingen allemaal heten voor alle subgroepen, hetero, homo.

T: Maar eigenlijk, je zegt concreet, het was een te grote scene om iedereen te kennen?

M: om iedereen te kennen, ja, ja

D: ontmoette je elkaar altijd in clubs, gelegenheden en barretjes? Of waren er ook veel outdoor ontmoetingsplekken?

M: Ja, ook. Dat is ook iets wat trouwens op heel veel plekken verdwenen is, waar overigens toch wel weer een heel ander publiek kwam. Vaak getrouwde homo’s ook. 

D: ja

M: dus dat eh... In Amsterdam hebben we nog een officieel cruisegebied, zoals dat dan heet. Dat is bij de Oeverlanden. Daar staan ook borden, dat het cruisegebied is. Dat is een van de weinige, denk ik, in Nederland, officiële cruisegebieden, langs de Nieuwe Meer.

T: en in de jaren ’90?

M: Amsterdam had je natuurlijk nog het Vondelpark, het Rosarium in het Vondelpark. Ik heb geen idee of daar nu nog iets van activiteiten zijn. Eh. Ik ben zelf nooit in het park geweest in het donker. Maar dat was wel een beroemde plek. Andere plekken waren natuurlijk de Krullen. Een krul is een urinoir, een mannelijke toiletgelegenheid. Dat heet dan een Krul. En dat waren dan tweepersoons bakken. Maar als het schot dus in het midden zat, en je staat dus tegenover elkaar, dan hadden ze zelfs kans gezien om daar gaatjes in die wanden aan te brengen. Ik heb me altijd afgevraagd hoe hebben ze dat gedaan? Want we hadden nog geen boortol met een accu of zo. En dan koekeloerde men daar doorheen en daar omheen, en dan was daar ook contact. En het is wel bekend dat daar ook wel prostitutie om zo’n bak plaatsvond. 

T: En wie wilde er betalen voor seks? Tenminste wat ik begrijp, was het best wel, of is het gebruikelijk, zeg maar, dat je gewoon oppikplekken hebt en waar je met elkaar spannende seks kan hebben in het donker. Waarom zouden mensen dan ook nog voor willen betalen? 

M: Dat heb ik me ook wel eens afgevraagd. Ik leek wel een soort undercoveragent, maar ik weet wel, voor sommige mensen is het gewoon. Soms kan het ook spannend zijn in de zin van: Ik betaal jou dus het is een soort machtsverhouding, zit daarachter. En een andere vinden gewoon een bepaalde categorie jongens leuk

D: je omschreef net een hele vrije open stad en gayscene en wereld. Is met de komst van Aids is daar iets in veranderd? Werd er anders tegen homo’s aangekeken of voelde men zich minder vrij? 

M: nou, er zal ongetwijfeld een groep die toch al niet zo de homogemeenschap op een hoog niveau had staan, omdat de homogemeenschap niet alleen, maar wel een belangrijk onderdeel was van de besmette bevolking, werd er toen gemakkelijk opgeteld van zie je wel, het zijn viespeuken en dat krijg je ervan. Dus de mensen die daar zo over dachten werden versterkt in hun gedachten. Een straf van God ook nog.

D: maar beperkte het je ook in je leven.

M: ik geloof niet, ja, het seksuele. Dan moest je natuurlijk je verstand gebruiken en moest je wel veilig vrijen natuurlijk.

T: ik weet dat ik ongeveer 15 was of zo, rond 1985, dat voor het eerst, zeg maar bekender werd dat er een hele nare ziekte was, Aids, waar je aan doodging en er ontstonden natuurlijk de wildste verhalen. Als je dan opbloeiend bent en met je eigen seksualiteit begint, tenminste ik vond het heel bedreigend. En eh... dus ik kan me voorstellen dat het zeker als je….

M: zeer belemmerd en remmend heeft gewerkt en ook misschien het uitkomen kan hebben afgeremd. Maar wat er bijvoorbeeld ook was, dat er soms in een kroeg en ook in de homosauna’s, kwam er zo’n prikzuster, schiet me opeens te binnen. En dan kon je bloed laten prikken en controle laten doen. Dat hebben we ook nog meegemaakt. Maar die gingen niet met een bakfiets het Vondelpark, zover ging het niet. 

T: het is net alsof jij hier allemaal expert over bent, we zetten je nou neer als een hele rare expert.

M: ik merk al pratende … dat hebben we nog gehad en dat hebben we nog gehad.

T: je lijkt wel een dokter Corrie

We danken Menne, het gesprek was prettig en luchtig ondanks de soms best zware onderwerpen. Ik heb trouwens de Gaygames, waar hij het over had, ook opgezocht. Het betreft de vijfde editie van de games, die plaats vonden in de zomer van 1998. 

Dit was aflevering 12 van de podcast Het Fantastische leven van Martijn. In de volgende aflevering spreek ik Annemieke weer en verdiepen we ons in de begintijd van de house.

H: We zijn echt in dat leven ingedoken, weet je wel. We zijn echt in die house, in het begin van die houseparty’s in Amsterdam, zijn we daar gewoon in beland. Dat was de top van de feesten, was dat. Als je daar een kaartje voor wist te bemachtigen, want dat moest allemaal via omwegen, want die kon je echt niet bij de VVV kopen, geloof mij nou maar.